Środki ochrony indywidualnej w miejscu pracy

Pracodawca zatrudniając osobę na danym stanowisku pracy ma obowiązek zapewnić mu bezpieczeństwo. W tym celu jest zobowiązany do tego, by bezpłatnie dostarczyć pracownikowi środki ochrony indywidualnej, czyli odzież oraz dodatki i akcesoria, które zabezpieczą go przed jednym lub większą ilością czynników szkodliwych i niebezpiecznych. O tym co kryje się pod pojęciem środków ochrony indywidualnej, od czego zależy ich dobór i jakie obowiązki ma w związku z tym pracodawca piszemy w naszym artykule.

Środki ochrony indywidualnej - rodzaje i przykłady

Przyjmuje się, że środki ochrony indywidualnej to ubrania i przedmioty, które są wykorzystywane w celu ochrony zdrowia i życia pracowników przed różnego rodzaju czynnikami chemicznymi, biologicznymi, mechanicznymi, termicznymi, optycznymi i wieloma innymi. Wśród nich wymienia się:

środki ochrony głowy (kaski, hełmy ochronne, hełmy przeciwhałasowe),
środki ochrony twarzy i oczu (okulary: ochronne, przeciwodpryskowe, spawalnicze, przyłbice spawalnicze, nauszniki, wkładki),
środki ochrony kończyn (rękawice ochronne, ochraniacze, obuwie ochronne),
środki ochrony układu oddechowego (maski filtrujące, maski pełne, maski ochronne wspomagane wentylatorem/powietrzem z butli, filtry gazu/pary),
odzież ochronną (kurtki, płaszcze przeciwdeszczowe, peleryny, fartuchy, kombinezony przeciwpyłowe, kamizelki, ochraniacze, czapki, kapelusze).

Obowiązki pracodawcy

Osoba zatrudniająca pracowników na stanowiskach, na których istnieje zagrożenie życia lub zdrowia ma obowiązek:

sprecyzować jakie środki ochrony indywidualnej są konieczne do wykorzystania w miejscu pracy oraz jaki powinien być ich rodzaj po wcześniejszym skonsultowaniu tej kwestii z pracownikami lub ich przedstawicielami,
udostępnić bezpłatnie pracownikom, jak również osobom z zewnątrz, które przeprowadzają inspekcje terenu lub wykonują krótkotrwałe prace właściwych środków ochrony, które spełniają kryteria odnośnie oceny zgodności (potwierdzeniem spełniania takich wymagań jest oznakowanie środków ochrony indywidualnej znakiem CE),
wyposażyć pracowników w nowe środki ochrony, które spełniają tę sama rolę, jeśli stare stracą swoje właściwości ochronne, ważność lub zostaną zniszczone,
prania, odpylania, odkażania i konserwacji owych środków.

Aby dobór środków ochrony indywidualnej był właściwy należy wcześniej zebrać i dokonać analizy informacji związanych bezpośrednio z ich zastosowaniem na danym stanowisku.

Dobór takich środków zależy od:

rodzaju wykonywanej pracy,
typów czynników szkodliwych i ich natężenia,
części ciała, które są narażone na działanie szkodliwych czynników,
możliwości ograniczenia czynności niezbędnych w czasie wykonywania pracy,
pozycji w jakiej wykonywana jest praca,
konieczności przemieszczania się oraz jej zasięgu,
sposobu, w jaki pomieszczenia są wentylowane oraz stopnia uciążliwości pracy,
niezbędnego czasu przebywania pracownika w strefie niebezpiecznej lub skażonej,
dodatkowych zagrożeń jak np. zagrożenie pożarem.

Podstawowe informacje zawarte w instrukcji

Każdy z pracowników musi zostać zapoznany z instrukcją, w której określone zostały zasady stosowania środków ochrony indywidualnej.

Instrukcja powinna zawierać informacje na temat:

prac, w przypadku których zastosowanie środków ochrony indywidualnej jest zasadne,
rodzaju zagrożenia, czyli określenia czy czynnik jest niebezpieczny dla zdrowia czy uciążliwy,
czasu i przypadku stosowania,
sposobu użytkowania oraz konserwacji,
sposobu przechowywania i kontroli cech przydatności.

Zasady stosowania

Załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 roku określa podstawowe zasady, które trzeba przestrzegać w przypadku wykorzystania środków ochrony indywidualnej. Przede wszystkim:

muszą być dopasowane do rodzaju występującego zagrożenia, nie powodując przy tym jego zwiększenia,
powinny uwzględniać warunki panujące w zakładzie pracy i na konkretnym stanowisku, stan zdrowia, wymagania ergonomii oraz specjalne potrzeby pracownika,
powinny być użytkowane zgodnie z ich przeznaczeniem, określonym w instrukcji, która została udostępniona pracownikowi,
w przypadku korzystania z więcej niż jednego środka ochrony indywidualnej muszą być tak do siebie dopasowane, by nie zmniejszyć właściwości ochronnych poszczególnych jej elementów,
powinny być stosowane tylko do indywidualnego użytku, w wyjątkowych sytuacjach może z nich korzystać więcej niż jedna osoba, byle nie stanowiło to zagrożenia dla zdrowia i higieny pracowników.

Środki ochrony indywidualnej – warunek rozpoczęcia pracy przez zatrudnionego

Użycie środków ochrony indywidualnej jest zasadne w sytuacji, gdy nie można zmniejszyć skali lub uniknąć zagrożeń zmieniając organizację pracy czy wykorzystując środki ochrony zbiorowej. Jeśli pracodawca nie dostarczy więc ich swojemu podwładnemu to pracownik ten, w myśl art. 210 Kodeksu Pracy może powstrzymać się od wykonywania swoich obowiązków, wcześniej informując o tym przełożonego.

Źródło: http://www.przepisy.gofin.pl/przepisy,3,18,39,24,2581,20110906,szczegolowe-zasady-stosowania-srodkow-ochrony-indywidualnej.html